Terbiyeli şehriye çorbası, Türk mutfağının en sevilen ve özellikle soğuk kış günlerinde içimizi ısıtan, besleyici ve doyurucu çorbalarından biridir. Limonlu ve naneli terbiyesiyle hem eşsiz bir lezzet sunar hem de tam bir şifa deposudur. Bu çorba, özellikle nezle ve grip gibi durumlarda bağışıklık sistemini destekleyici özellikleriyle bilinir.
Yöre ve Köken
Terbiyeli şehriye çorbası, Türk mutfağının genelinde yaygın olarak yapılan bir çorba olup, belirli bir yöreye ait olmaktan ziyade, Anadolu’nun dört bir yanında farklı varyasyonlarıyla pişirilir. Terbiye geleneği, çorbalara ve sulu yemeklere kremamsı bir kıvam ve hafif bir ekşilik vermek için kullanılan geleneksel bir yöntemdir. Limon, yumurta ve bazen un veya yoğurt ile hazırlanan terbiye, çorbayı hem lezzet hem de besin değeri açısından zenginleştirir.
Kalori Miktarı
Terbiyeli şehriye çorbasının bir porsiyonu (yaklaşık 250 ml) ortalama 150-200 kalori içerir. Bu miktar, kullanılan yağın cinsine ve miktarına, şehriye miktarına ve terbiyede kullanılan malzemelere göre değişiklik gösterebilir. Tavuk suyu ile yapıldığında protein değeri artar ve daha doyurucu hale gelir.
Terbiyeli Şehriye Çorbasının Artıları ve Eksileri
Artıları:
- Besleyici ve Doyurucu: Şehriye ve tavuk suyu gibi bileşenler sayesinde karbonhidrat ve protein açısından zengindir, uzun süre tok tutar.
- Bağışıklık Güçlendirici: Limon ve nane içeriği C vitamini ve antioksidanlar sağlayarak soğuk algınlığına karşı direnci artırabilir. Özellikle tavuk suyu, bağışıklık sistemini destekleyen mineraller içerir.
- Hazmı Kolay: Terbiyeli yapısıyla mideyi yormaz ve sindirimi kolaydır. Özellikle hastalık dönemlerinde tercih edilir.
- İç Isıtan: Sıcak servis edildiğinde vücudu ısıtır ve rahatlatıcı bir etki yaratır.
- Çok Yönlü: İsteğe bağlı olarak içine havuç, patates gibi sebzeler veya haşlanmış tavuk parçaları eklenerek daha da zenginleştirilebilir.
Eksileri:
- Terbiye Hassasiyeti: Terbiyenin kesilmemesi için dikkatli olunması gerekir. Kaynar çorbaya direkt eklenmesi yerine, çorbanın suyundan azar azar alınıp ılıştırılarak eklenmelidir.
- Karbonhidrat İçeriği: Şehriye kullanımı nedeniyle karbonhidrat içeriği yüksektir, bu da diyet yapanlar için porsiyon kontrolü gerektirebilir.
- Alerjen Potansiyeli: Yumurta ve un (terbiyede) veya glüten (şehriyede) alerjisi olanlar için dikkatli olunmalıdır.
Hangi Hastalıklara İyi Gelmez?
Terbiyeli şehriye çorbası genellikle sağlıklı bir çorba olsa da, bazı durumlarda dikkatli tüketilmesi gerekebilir:
- Diyabet Hastaları: Şehriye içeriği nedeniyle karbonhidrat oranı yüksek olabilir, bu da kan şekerini etkileyebilir. Porsiyon kontrolü önemlidir.
- Glüten Hassasiyeti/Çölyak: Şehriye buğday ürünü olduğu için glüten içerir. Çölyak hastaları veya glüten hassasiyeti olanlar için glutensiz şehriye veya pirinç gibi alternatifler kullanılmalıdır.
- Yumurta Alerjisi: Terbiyede yumurta kullanıldığı için yumurta alerjisi olan bireyler için uygun değildir. Terbiye yumurta yerine sadece yoğurt ve un ile hazırlanabilir.
- Yüksek Tansiyon: Tuz miktarına dikkat edilmelidir, özellikle hazır bulyon kullanılıyorsa tuz oranı yüksek olabilir.
Terbiyeli Şehriye Çorbası Tarifi
Malzemeler:
Çorba için:
- 2 yemek kaşığı sıvı yağ veya zeytinyağı
- 1 yemek kaşığı tereyağı (isteğe bağlı)
- Yarım su bardağı arpa veya tel şehriye
- 6 su bardağı tavuk suyu veya su
- Tuz, karabiber (damak zevkinize göre)
Terbiyesi için:
- 1 adet yumurta sarısı
- 2 yemek kaşığı yoğurt (süzme yoğurt daha iyi kıvam verir)
- 1 yemek kaşığı un (silme)
- Yarım limonun suyu
Üzeri için (Nane Sosu):
- 1 yemek kaşığı tereyağı
- 1 tatlı kaşığı kuru nane
- Yarım çay kaşığı pul biber (isteğe bağlı)
Hazırlanışı:
- Şehriyeyi Kavurma: Geniş bir tencerede sıvı yağı ve tereyağını (kullanıyorsanız) eritin. Şehriyeyi ekleyip rengi dönene kadar sürekli karıştırarak kavurun. Çok fazla yakmamaya dikkat edin.
- Suyu Ekleme: Kavrulan şehriyenin üzerine yavaşça tavuk suyunu veya suyu ekleyin. Sürekli karıştırarak şehriyelerin topaklanmasını önleyin. Tuz ve karabiberi ekleyin. Çorba kaynamaya başlayınca ateşi kısın ve şehriyeler yumuşayana kadar yaklaşık 10-12 dakika pişirin.
- Terbiyeyi Hazırlama: Ayrı bir kapta yumurta sarısını, yoğurdu, unu ve limon suyunu iyice çırpın. Pürüzsüz bir kıvam elde edene kadar çırpmaya devam edin.
- Terbiyeyi Çorbaya Ekleme: Çorbadan bir kepçe sıcak suyu alıp terbiyeli karışıma azar azar ekleyerek hızlıca çırpın. Bu işlem, terbiyeyi ılıştırarak çorbaya eklerken kesilmesini önleyecektir. Ilıklaşan terbiyeyi yavaşça ve sürekli karıştırarak kaynayan çorbaya ekleyin.
- Pişirme ve Dinlendirme: Terbiyeyi ekledikten sonra çorbayı kısık ateşte 2-3 dakika daha karıştırarak pişirin. Kaynamaya başlayınca ocaktan alın.
- Nane Sosu Hazırlama: Küçük bir tavada tereyağını eritin. Kuru naneyi ve pul biberi (kullanıyorsanız) ekleyip kokusu çıkana kadar 30 saniye kadar kavurun. Yanmamasına dikkat edin.
- Servis: Hazırladığınız nane sosunu sıcak çorbanın üzerine gezdirerek hemen servis yapın.
Afiyet olsun!
