Ege mutfağının incisi, özellikle Muğla’nın Bodrum ilçesiyle özdeşleşmiş bir lezzet: Çökertme Kebabı. İncecik kıyılmış kibrit çöpü patateslerin üzerinde servis edilen yoğurt, sarımsak ve özel domates sosuyla harmanlanmış jülyen doğranmış dana etinin muhteşem uyumu, bu yemeği vazgeçilmez kılıyor. Adını Bodrum’a yakın Çökertme Koyu’ndan aldığı rivayet edilen bu kebap, hem görsel zenginliği hem de damaklarda bıraktığı unutulmaz tatla sofraların yıldızı olmaya aday.
Ortalama Kalori Miktarı ve Besin Değeri (Bir Porsiyon İçin – Yaklaşık 350-400 gr)
Çökertme Kebabı’nın kalori değeri, özellikle patateslerin kızartma yöntemi ve kullanılan yağ miktarına göre büyük ölçüde değişebilir. Aşağıdaki değerler, kızartılmış patates ve orta yağlı dana eti ile hazırlanan, makul miktarda sos kullanılan bir porsiyon (yaklaşık 350-400 gram) için tahmini değerlerdir:
- Kalori: Yaklaşık 550 – 750 kcal
- Protein: Yaklaşık 35 – 45 gr
- Karbonhidrat: Yaklaşık 40 – 55 gr
- Lif: Yaklaşık 5 – 8 gr
- Yağ: Yaklaşık 30 – 50 gr
- Doymuş Yağ: Yaklaşık 10 – 18 gr
- Sodyum: Yaklaşık 700 – 1000 mg (Eklenen tuz ve yoğurt tuzuna göre değişir)
- Potasyum: Yaklaşık 800 – 1200 mg (Patates ve etten gelir)
Çökertme Kebabı Hangi Yöreye Ait?
Çökertme Kebabı, tartışmasız bir şekilde Muğla’nın Bodrum ilçesine ait yöresel bir lezzettir. Bodrum ve çevresindeki restoranların menülerinde sıkça rastlanan bu yemek, Ege’nin zengin mutfak kültürünün kendine özgü yorumlarından biridir.
Çökertme Kebabının Artıları ve Eksileri
Artıları:
- Benzersiz Lezzet Kombinasyonu: İncecik patates kızartması, sarımsaklı yoğurt, özel domates sosu ve jülyen etin birleşimiyle çok katmanlı, zengin bir tat sunar.
- Doyurucu: İçerdiği et, patates ve yoğurt sayesinde oldukça doyurucu bir ana yemektir.
- Görsel Çekicilik: Katmanlı ve renkli yapısıyla sunumu oldukça şık ve iştah açıcıdır, özel davetlerde rahatlıkla servis edilebilir.
- Protein Kaynağı: Dana eti sayesinde yüksek kaliteli protein içerir.
- Yöresel Deneyim: Ege mutfağının özgün lezzetlerinden birini deneyimleme fırsatı sunar.
Eksileri:
- Yüksek Kalori ve Yağ Oranı: Özellikle patatesler kızartılarak hazırlandığında ve sosunda bol miktarda yağ kullanıldığında, yemeğin kalori ve yağ içeriği oldukça yüksek olabilir.
- Hazırlık Süresi: Patatesleri incecik doğrama, kızartma, etleri ve sosu hazırlama gibi adımlar nedeniyle diğer yemeklere göre hazırlık süresi biraz daha uzundur.
- Sarımsak Miktarı: Bol sarımsaklı yapıldığı için, sarımsak hassasiyeti olanlar için miktarının ayarlanması gerekebilir.
- Yoğurt Hassasiyeti: Laktoz intoleransı olan kişiler için laktozsuz yoğurt kullanmak gerekebilir.
Hangi Hastalıklara İyi Gelmez (Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar)
Çökertme kebabı lezzetli olsa da, özellikle geleneksel ve yağlı haliyle hazırlandığında, bazı sağlık durumları için dikkatli veya sınırlı tüketilmesi gerekebilir:
- Kalp ve Damar Hastalıkları: Yemeğin temelini oluşturan patates kızartması ve yağlı et seçimi ile kullanılan bol yağ (kızartma yağı, tereyağı vb.), yüksek doymuş yağ ve trans yağ içeriğine neden olabilir. Bu durum, kolesterol seviyelerini yükselterek kalp ve damar hastalığı riski olan kişiler için uygun değildir.
- Yüksek Tansiyon: Tuz oranı yüksek tutulduğunda yüksek tansiyonu olan kişilerde kan basıncını olumsuz etkileyebilir. Tuz miktarı kontrol edilmelidir.
- Kilo Kontrolü: Kızartılmış patates ve yağlı soslar nedeniyle kalori içeriği çok yüksek olabilir. Kilo vermek isteyen veya kilosunu korumak isteyen kişilerin sık tüketimden kaçınması veya patatesleri fırınlayarak/airfryer’da pişirerek daha hafif alternatifler tercih etmesi önerilir.
- Diyabet: Hem patates kızartması hem de etin yağlı kısımları, kan şekeri dengesini olumsuz etkileyebilir. Diyabet hastalarının porsiyon kontrolüne çok dikkat etmesi ve doktor veya diyetisyenlerine danışarak tüketmeleri önemlidir.
- Mide Rahatsızlıkları: Yağlı et, kızartılmış patates ve baharatlı soslar, gastrit, reflü veya hassas bağırsak sendromu (IBS) gibi mide hassasiyetleri olan kişilerde semptomları tetikleyebilir.
- Böbrek Hastalıkları: Etin protein içeriği, tuz miktarı ve patatesin potasyum içeriği nedeniyle, böbrek fonksiyonları kısıtlı olan kişilerde tüketim miktarı konusunda doktor tavsiyesi almak önemlidir.
- Laktoz İntoleransı: Sarımsaklı yoğurt kullanıldığı için laktoz intoleransı olan kişilerin laktozsuz yoğurt tercih etmesi gerekir.
Özel Sosuyla Çökertme Kebabı Tarifi
İşte size Bodrum’un o eşsiz lezzetini evinizde de yaşatacak, özel soslu Çökertme Kebabı tarifi:
Malzemeler:
Et İçin:
- 500 gr dana kontrfile veya bonfile (jülyen doğranmış, yaklaşık 0.5 cm kalınlığında)
- 2 yemek kaşığı zeytinyağı
- Yarım çay kaşığı karabiber
- Yarım çay kaşığı kekik
- Yarım çay kaşığı pul biber (isteğe bağlı)
- 1 çay kaşığı tuz
Patates İçin:
- 3-4 adet orta boy patates
- Kızartmak için sıvı yağ (alternatif olarak fırında pişirmek için çok az sıvı yağ)
Sarımsaklı Yoğurt İçin:
- 1,5 su bardağı süzme yoğurt (veya koyu kıvamlı normal yoğurt)
- 2-3 diş sarımsak (ezilmiş)
- Yarım çay kaşığı tuz
Domates Sosu İçin:
- 1 yemek kaşığı sıvı yağ
- 1 yemek kaşığı domates salçası
- 1 su bardağı rendelenmiş domates (veya domates püresi)
- Yarım çay kaşığı pul biber
- Yarım çay kaşığı kekik
- Çeyrek çay kaşığı karabiber
- Yarım çay kaşığı tuz (damak zevkinize göre)
- Yarım çay bardağı sıcak su
Servis İçin:
- Taze maydanoz (ince kıyılmış) veya kapya biberi (közlenmiş, jülyen doğranmış)
Hazırlanışı:
- Etleri Marine Etme: Jülyen doğranmış dana etlerini bir kaba alın. Üzerine 2 yemek kaşığı zeytinyağını, tuzu, karabiberi, kekiği ve pul biberi ekleyip iyice karıştırın. En az 30 dakika, tercihen 1-2 saat buzdolabında marine edin.
- Patatesleri Hazırlama: Patatesleri soyun ve kibrit çöpü inceliğinde (jülyen) doğrayın. Nişastasını gidermek için soğuk suda 10-15 dakika bekletin, sonra süzün ve kağıt havlu ile iyice kurulayın.
- Kızartma: Kızartma tenceresinde bol sıvı yağı ısıtın. Patatesleri azar azar altın sarısı rengini alana kadar kızartın. Kızaran patatesleri havlu kağıt serilmiş bir tabağa alarak fazla yağını süzdürün ve tuz serpin.
- Fırınlama (Daha Hafif): Patatesleri az zeytinyağı ve tuz ile harmanlayıp yağlı kağıt serili tepsiye yayın. Önceden ısıtılmış 200°C fırında çıtırlaşana kadar yaklaşık 20-30 dakika pişirin.
- Sarımsaklı Yoğurdu Hazırlama: Süzme yoğurdu bir kaba alın. Üzerine ezilmiş sarımsakları ve tuzu ekleyip iyice karıştırın. Kıvamı koyu değilse biraz daha karıştırarak koyulaşmasını sağlayabilirsiniz.
- Domates Sosu Hazırlama: Bir tavada 1 yemek kaşığı sıvı yağı ısıtın. Salçayı ekleyip kokusu çıkana kadar kavurun. Rendelenmiş domatesi ekleyip suyunu çekene kadar pişirin. Baharatları (pul biber, kekik, karabiber, tuz) ekleyip karıştırın. Sıcak suyu ilave edip sos kıvam alana kadar kısık ateşte 5-7 dakika pişirin.
- Etleri Pişirme: Geniş ve yapışmaz bir tavayı iyice ısıtın (çok harlı olmalı). Marine edilmiş etleri tavaya tek kat halinde yayın ve yüksek ateşte hızlıca mühürleyerek pişirin. Çok uzun süre pişirmemeye özen gösterin, etler suyunu salıp çekince ocaktan alın ki kurumasın.
- Servis: Servis tabaklarına önce kızarmış veya fırınlanmış patatesleri yayın. Üzerine sarımsaklı yoğurdu gezdirin. Yoğurdun üzerine pişmiş etleri yerleştirin. En üste de hazırladığınız sıcak domates sosunu gezdirerek dökün. Son olarak ince kıyılmış maydanoz veya közlenmiş kapya biberi ile süsleyerek sıcak servis yapın.
Afiyet olsun! Bodrum’dan gelen bu özel lezzetle keyifli anlar dilerim.
