Fransız mutfağı denince akla gelen ilk lezzetlerden biri olan Kiş (Quiche), aslında ana yemek olarak da servis edilebilen, ancak küçük porsiyonlar halinde sunulduğunda muhteşem bir meze veya atıştırmalık olan zarif bir tarttır. Genellikle krema, yumurta ve peynir bazlı bir dolguya sahip olan kişler, farklı iç malzemelerle sonsuz çeşitlilik sunar. Tereyağlı çıtır hamuru ve kremalı iç harcıyla, Fransız mutfağının rafine lezzetini sofralarınıza taşır.
Yöre: Kiş’in kökeni, adından da anlaşılacağı üzere Fransa’nın Alsace-Lorraine bölgesine dayanmaktadır. Özellikle “Quiche Lorraine” (Lorraine Kişi), jambon ve peynir içeren en bilinen ve orijinal versiyonudur. Günümüzde ise tüm Fransa’da ve dünya genelinde sevilen, farklı malzemelerle zenginleştirilen bir klasik haline gelmiştir.
Hazırlık Süresi: 30-40 dakika Dinlendirme Süresi: 30 dakika (hamur için) Pişirme Süresi: 20-30 dakika Porsiyon: 12-18 adet mini kiş (kullandığınız kalıplara göre değişir)
Malzemeler:
Hamur İçin (Tart Hamuru / Pâte Brisée):
- 1,5 su bardağı (yaklaşık 180-200 gr) un
- 100 gr soğuk tereyağı (küp küp doğranmış)
- Yarım çay kaşığı tuz
- 3-4 yemek kaşığı buz gibi soğuk su
İç Harç İçin:
- 2 adet büyük boy yumurta
- 200 ml sıvı krema (yarım paket, %35 yağlı)
- Yarım su bardağı süt
- 100 gr rendelenmiş Gruyère peyniri (veya emmental, kaşar peyniri de kullanabilirsiniz)
- Yarım su bardağı küçük doğranmış iç malzeme (örneğin: mantar, ıspanak, karamelize soğan, somon füme, brokoli, jambon/hindi füme)
- Tuz, karabiber, muskat rendesi (isteğe bağlı, bir tutam)
Yapılışı:
Adım 1: Tart Hamurunu Hazırlama
- Geniş bir kapta un ve tuzu karıştırın.
- Soğuk tereyağı küplerini una ekleyin ve parmak uçlarınızla veya bir mutfak robotu yardımıyla un ve tereyağı kum gibi olana kadar karıştırın. Tereyağının erimemesine dikkat edin, bu hamurun kıvamı için önemlidir.
- Buz gibi soğuk suyu azar azar ekleyin ve hamur toparlanana kadar yoğurun. Hamuru çok fazla yoğurmaktan kaçının, aksi takdirde sertleşebilir.
- Hamuru top haline getirin, streç filme sarın ve buzdolabında en az 30 dakika dinlendirin.
Adım 2: İç Harcı Hazırlama
- Dinlenmiş hamuru hazırlarken, iç harç malzemelerini hazırlayın.
- Geniş bir kapta yumurtaları, sıvı kremayı ve sütü iyice çırpın.
- Rendelenmiş peyniri, doğranmış iç malzemeyi (mantar, ıspanak vb.) ve tuz, karabiber, muskat rendesini (kullanıyorsanız) ekleyip karıştırın.
Adım 3: Hamuru Kalıplara Yerleştirme ve Pişirme
- Fırını 180°C’ye (350°F) ısıtın. Mini kiş kalıplarını (muffin kalıpları veya tartolet kalıpları) hafifçe yağlayın.
- Dinlenmiş hamuru hafifçe unlanmış zeminde ince bir şekilde açın.
- Açtığınız hamurdan kalıplarınızın boyutuna uygun yuvarlaklar kesin. Her bir yuvarlağı mini kiş kalıplarına nazikçe yerleştirin ve kenarlarını düzeltin. Hamurun çatlamamasına dikkat edin.
- Hamur tabanlarının kabarmaması için çatal ile birkaç yerinden delin.
- Hazırladığınız iç harcı, hamur kaplı kalıpların içine eşit şekilde paylaştırın. Her kalıbı çok fazla doldurmamaya özen gösterin, pişerken kabaracaktır.
- Önceden ısıtılmış 180°C fırında, mini kişler altın rengi olana ve iç harcı katılaşana kadar yaklaşık 20-30 dakika pişirin.
- Fırından çıkan kişleri kalıplarında birkaç dakika dinlendirdikten sonra, dikkatlice çıkarın ve ızgara teli üzerinde soğumaya bırakın.
Servis Önerisi:
Mini Kişleri sıcak veya oda sıcaklığında servis edebilirsiniz. Yanında küçük bir yeşil salata ile harika bir uyum sağlar. Fransız şıklığını sofranıza taşımak için idealdir.
Artı Yönleri:
- Zarif ve Şık Sunum: Mini porsiyonları, davet sofraları ve büfeler için oldukça şık bir meze/atıştırmalık alternatifi sunar.
- Çok Yönlü: İç harcı tamamen damak zevkinize ve elinizdeki malzemeye göre değiştirilebilir, bu da onu sınırsız çeşitte yapma imkanı sunar.
- Lezzetli ve Doyurucu: Tereyağlı hamuru ve zengin, kremalı iç harcıyla hem lezzetli hem de doyurucu bir seçenektir.
- Önceden Hazırlanabilir: Kişler önceden pişirilip buzdolabında saklanabilir ve servis öncesi ısıtılarak tazelenebilir.
- Fransız Dokunuşu: Sofranıza kolayca Fransız mutfağının rafine ve zarif havasını getirir.
Eksi Yönleri:
- Hamur Hazırlığı: Tart hamuru hazırlamak, tecrübesiz kişiler için biraz zahmetli olabilir. Hazır tart hamurları kullanarak bu süreç kısaltılabilir.
- Kalori: Tereyağlı hamur, krema ve peynir içeriği nedeniyle kalorisi yüksek olabilir.
- Teknik Gerektirebilir: Hamurun doğru kıvamda olması ve içinin iyi pişmesi için belli bir hassasiyet gerekebilir.
Hangi Hastalıklara İyi Gelmez (Potansiyel Kontrendikasyonlar):
- Çölyak Hastalığı / Gluten Hassasiyeti: Hamur buğday unu içerdiğinden gluten barındırır. Çölyak hastaları veya gluten hassasiyeti olan kişilerin glutensiz un ve hamur karışımları kullanarak tarifi uyarlamaları gerekmektedir.
- Laktoz İntoleransı / Süt Alerjisi: Krema, süt, peynir ve tereyağı gibi süt ürünleri içerir. Laktoz intoleransı veya süt alerjisi olan bireylerde sindirim rahatsızlıklarına veya alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Laktozsuz süt ürünleri veya bitkisel bazlı krema/süt alternatifleri kullanılabilir, ancak lezzet ve doku farklılık gösterebilir.
- Yüksek Kolesterol ve Kalp Damar Hastalıkları: Tereyağı, krema, peynir ve yumurta sarısı gibi yüksek doymuş yağ ve kolesterol kaynakları içerir. Kalp-damar hastalığı riski taşıyan, yüksek kolesterolü olan veya diyetinde yağ kısıtlaması olan kişilerin dikkatli tüketmesi, porsiyon kontrolü yapması veya daha az yağlı malzemelerle hazırlaması önerilir.
- Kilo Kontrolü: Yüksek yağ ve kalori içeriği nedeniyle kilo kontrolü yapan veya kilo vermeye çalışan bireylerin porsiyonlarına dikkat etmesi önemlidir.
- Bazı Et Çeşitleri (Jambon vb.): Eğer iç harç olarak işlenmiş et ürünleri (jambon, sosis vb.) kullanılıyorsa, bu ürünler yüksek sodyum ve doymuş yağ içerebilir. Tuz kısıtlaması olan veya kalp sağlığına dikkat eden kişilerin sebze ağırlıklı veya daha az işlenmiş proteinleri tercih etmesi önerilir.
